ادریس پلاس دنیایی از اطلاعات پارچه و پرده
پارچه پاتیس از الیاف پنبه‌ای و مصنوعی تولید می‌شود. این پارچه دارای بافتی ساده و در گروه منسوجات نازک قرار می‌گیرد. پاتیس سبک و نرم است و همین ویژگی‌ها آن را مناسب برای دوخت لباس‌های بهاره و تابستانه زنانه قرار داده است.
پارچه پاتیس چیست؟
در صنعت نساجی اصطلاح «پاتیس» در مورد پارچه‌هایی به کار می‌رود که در هنگام لمس تا اندازه‌ای موجدار و مجعد هستند و این خاصیت را در اثر آهارزنی در مراحل پرداخت به دست آورده‌اند؛ اما پارچه پاتیس به خاطر مواد اولیه تولید آن دارای چنین خاصیتی است.
این پارچه در بیشتر موارد به روش مکانیزه، از الیاف پنبه‌ای با بافت ساده و در مقادیر انبوه تولید می‌شود. غوزه‌های پنبه را از بذر آن جدا می‌کنند و قبل از اینکه به صورت نخ ریسیده شوند، آنها را شانه یا کاردینگ می‌کنند. شانه‌زنی تأثیر مثبتی در نرم و ظریف شدن الیاف دارد، اما فرآیندی هزینه‌بر است، لذا آنها را کاردینگ می‌کنند تا هزینه پایین‌تر شود اما الیاف حاصله کمی زبر خواهند بود. تراکم نسبتاً بالای نخ در پارچه پاتیس، بافتی ابریشمی و نحوه بافته‌شدنش، ظاهری حریر مانند و نیمه شفاف به آن می‌دهد.
تاریخچه پارچه پاتیس
اولین پارچه پاتیس در شهر «لائون» فرانسه و با استفاده از پارچه لینن که در اروپا فراوان بود، تولید شد. بعدها پنبه از هندوستان به فرانسه وارد شد و به تدریج تولیدکنندگان برای تولید پارچه پاتیس از پنبه استفاده کردند. همزمان با ورود پنبه از هندوستان به فرانسه، واردات پاتیس از فرانسه به هندوستان نیز آغاز شد.
تولیدکنندگان هندی به خاطر سبکی پاتیس شروع به تولید لباس سنتی این کشور با این پارچه کردند و بسیار مورد استقبال مصرف‌کنندگان قرار گرفت و به نام «لباس پاتیس» معروف شد.
لباس پاتیس در کشور پاکستان نیز بسیار مورد استقبال قرار گرفت و هر بهار مردم این کشور علاقه‌مند به تهیه لباس پاتیس در طرح‌های جدید مطابق با الگوهای مد روز هستند.
ویژگی‌ها
ویژگی‌های پارچه پاتیس عبارت است از:
– دارای کیفیت و تراکم بالای نخ
– ظریف، نازک، سبک
– دارای قابلیت تنفس بالا
– دارای قابلیت مقاومت بالا در برابر رطوبت
– دارای قابلیت حفظ گرما در حد متوسط
– نسبتاً کششی
– دارای قابلیت عبور نور از خود
کاربردهای پارچه پاتیس
در قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم از این پارچه برای تهیه لباس‌های فارغ‌التحصیلی استفاده می‌شد و یکی از نام‌های آن «پاتیس ایرانی» بود که نشان‌دهنده محبوبیت این پارچه در خاورمیانه و آسیای جنوبی بوده است.
امروزه بیشترین پارچه‌های پاتیس تولید شده در جهان صرف تولید لباس‌های سنتی و یکدست هندی و پاکستانی می‌شود و بیشترین تقاضا برای خرید پارچه پاتیس مربوط به این دو کشور است.
در غرب نسبت به دو کشور هند و پاکستان درصد کمتری از حجم تولید پوشاک به این پارچه اختصاص داده شده است. طراحان غربی از پارچه‌های پاتیس به دلیل نرمی آن در تولید زیرپوش‌ها و لباس‌های زیر و همچنین در تولید دامن‌ها، پیراهن‌ها و بلوزهای بدن‌نمای زنانه استفاده می‌کنند.
طراحان هندی و پاکستانی پارچه‌های پاتیس را چاپ می‌کنند ولی طراحان غربی و اروپایی آن را رنگ‌آمیزی می‌کنند و یا ترجیح می‌دهند آن را به رنگ سفید درآورند.
از دیگر کاربردهای این پارچه می‌توان به دوخت لباس‌های بلند زنانه، لباس شب، روپوش‌های بی‌آستین زنانه (سارافون)، پیراهن مردانه، دستمال گردن، لباس نوزاد و روسری اشاره کرد.
کشورهای تولیدکننده پارچه پاتیس
هند بزرگ‌ترین تولیدکننده الیاف پنبه‌ای و پاکستان بزرگ‌ترین تولیدکننده لباس‌های پاتیس در جهان به شمار می‌روند.
بیش از دو دهه چین بزرگ‌ترین تولیدکننده و صادرکننده پنبه در جهان محسوب می‌شد ولی رکودهای اقتصادی منجر به کاهش ظرفیت تولید پنبه در این کشور شد و ایالات متحده در این میان توانست ظرفیت تولید خود را افزایش دهد.
امروزه به نظر می‌رسد پارچه‌های مورد استفاده در دوخت لباس سنتی یا لباس پاتیس در هند و پاکستان و پارچه‌های مورد استفاده در کاربردهای دیگر در چین تولید می‌شود.
قیمت
پارچه‌های پنبه‌ای معمولاً دارای قیمت بالا نیستند اما در مورد پاتیس چند فاکتور باعث تغییر قیمت در آن می‌شود. پارچه‌های پاتیس اگر شانه شده، چاپ یا رنگ شده و دارای گواهینامه‌های معتبر پارچه‌های ارگانیک مثل گواهینامه GOTS باشند نسبت به پارچه‌های پاتیس کاردینگ شده، چاپ یا رنگ نشده و بدون گواهینامه قیمت بالاتری دارند.
انواع پارچه پاتیس
مواردی مثل مواد افزودنی هنگام تولید، شیوه چاپ و رنگرزی و… در تفاوت پارچه‌های پاتیس مؤثر هستند. پارچه‌های دیگری هم وجود دارند که ضمن شباهت با پاتیس، تفاوت‌هایی نیز با آن دارند. تعدادی از این پارچه‌ها عبارتند از:
1- پارچه قمیص (Cambric): همان پارچه پاتیس است با تاریخچه متفاوت. در قرن هفدهم که واردات پارچه‌های هندی به اروپا شروع شد، پارچه‌های قمیص اصلی‌ترین رقیب این پارچه محسوب می‌شد.
2- پارچه Nainsook: اگر تولیدکنندگان برای تولید پاتیس از نخ‌های شانه شده استفاده کنند، پارچه‌ای بسیار نرم به دست می‌آید که به آن Nainsook نیز می‌گویند.
3- پارچه باتیس (Batiste): پارچه باتیس تفاوت ظریفی با پارچه‌های پاتیس دارد. پارچه‌های پاتیس ظرافت و براقی خاصی دارند اما پارچه‌های باتیس از آن هم ظریف‌تر هستند و کاربرد آنها غالباً در کلیساها می‌باشد.
4- پارچه وال (Voile): پارچه وال شبیه پاتیس است اما نازکی و نرمی پارچه‌های وال شبیه پارچه‌های ابریشمی است. تراکم نخ آن نسبت به پارچه‌های پاتیس بیشتر است و در هنگام لمس هر دو پارچه، پارچه پاتیس تا اندازه‌ای مجعد است.
5- پارچه ارگاندی (Organdy): پارچه ارگاندی از پارچه پاتیس شفاف‌تر و نازک‌تر است و در هنگام لمس، بسیار مجعد به نظر می‌رسد. در میان پارچه‌های پنبه‌ای، ارگاندی از همه مجعدتر است.
تأثیر تولید پارچه پاتیس بر محیط زیست
پنبه ماده اولیه تولید پارچه پاتیس است که با محیط زیست کاملاً سازگار است اما اگر در کشت و فرآوری پنبه از فرآیندهای غیرارگانیک، ناپایدار و سموم کشاورزی استفاده شود و کارگران در مراحل گوناگون تولید این پارچه مورد استثمار قرار گیرند، به منابع انسانی و محیط زیست طبیعی آسیب‌های جدی وارد خواهد شد.
سخن پایانی
بافت پارچه پاتیس، بافتی ساده است که برش و دوخت آن را آسان می‌کند. به علت تراکم بالای نخ این پارچه بهتر است دوخت آن با سوزن‌های ظریف انجام شود و دمای آب توصیه شده برای شست‌وشوی آن متوسط تا داغ می‌باشد.
