ادریس پلاس دنیایی از اطلاعات پارچه و پرده
یکی از منسوجات زینتی در طراحی و دوخت لباس و دیزاین منازل پارچه مخمل است، که در گذشته به آن پارچه “کخما” گفته می‌شد.
این پارچه زیبا و لطیف با داشتن پرزی نرم و خواب دار نوعی اشرافیت را تداعی می‌کند. مخمل یک پارچه ابریشمی پرزداد است که ممکن است پرز آن از پنبه یا کتان نیز بافته شود.
در بافت مخمل پارچه را به صورت دولایه می‌بافند و نخ‌های تار بین دولایه قرار میگیرد سپس یک تیغه برنده با عقب و جلو رفتن در میان پارچه، دو لایه‌ی پارچه را از هم جدا کرده و پرزها را به وجود می‌آورد.
تاریخچه پارچه مخمل
مخمل از حدود قرن یازدهم در کاشان و اصفهان و هرات تولید شد و در هر دوره سلطنتی به دلیل زیبایی و ظرافت با هنرهای مختلفی تلفیق شد. این پارچه در زینت کاخ‌ها، مبلمان‌ها ،پرده ها، تخت‌ها و پرده سلطنتی تا لباس پادشاهان و ملکه‌ها استفاده شد و درخشید.
در دوره‌ی صفویه کارگاه‌های نساجی برای تولید مخمل تأسیس شد و مخمل‌های زربافت و نقره بافت رواج یافت. در دوره قاجاری نوعی مخمل درجه یک در شهر کاشان تولید می‌شد که بهترین پارچه‌ی آن زمان بود و به آن “مخمل حسینقلی خانی” گفته می‌شد.
دوران پهلوی و پس از آن با تأسیس کارخانجات صنعتی نساجی مخمل با سرعت و کیفیت و طراحی جدید و امروزی تولید شد.
انواع پارچه مخمل
_ مخمل ساده : دارای سطح تمام پرزدار است و تار و پود آن از ابریشم است.
_ مخمل برجسته: این نوع مخمل دارای زمینه ساده و نقوش پرزدار است. زمینه ممکن است از جنس پنبه و کتان باشد و پرزها از جنس ابریشم. معمولاً پرزها نقشی را روی زمینه رقم می‌زنند.
_ کبریتی: نوعی مخمل با زمینه‌ی نخ و پرزهایی که به صورت عمودی و راه راه روی زمینه ایجاد می شود. جنس این مخمل ضخیم و بادوام‌تر از انواع مخمل است.
_ مخمل بقیرا: این مخمل که دارای پرزهای کوتاه نشده است، دارای سطحی کمی خشن است. پارچه را با رزین سنتیک آغشته می‌کنند که باعث انعطاف و ارتجاع پارچه میشود. این پارچه مناسب دوخت اشارپ است.
_ پانی: نوعی مخمل سبک که با غلتک سنگینی که روی پارچه قرار میگیرد، باعث ایجاد حالت کشسانی در پارچه میشود.
_ مخمل کراش: این نوع مخمل معمولا با پرس شدن پرزها به یک سو حالت تیره و روشن در هر خواب را با درخشندگی بیشتر نمایان می‌کند.
_ مخمل نکری: در این نوع پارچه مخمل رنگ پرزها با رنگ زمینه متفاوت است و حالت رنگی و زیبایی به پارچه داده میشود.
تفاوت مخمل و جیر
جیر و مخمل به دلیل لطافت و خواب پذیری با هم اشتباه گرفته می‌شوند. اما جیر در واقع یک سطح چرمی است که با پرز کوبیده میشود اما مخمل پارچه‌ای است که با بافت تار و پود و پرزها به دست می‌آید.
جیر نسبت به گرد و غبار و خاک حساس است و تمیز کردن آن دشوار است. مخمل پارچه قابل شستشو و بادوام‌تر است.
نحوه شستشوی منسوجات مخملی
بهتر است مخمل در لباسشویی شسته نشود برای شستن مخمل، آن را پشت و رو کرده و از کشیدن مستقیم دستمال یا فرچه روی سطح آن خودداری شود. برای زدودن گرد و غبار روی مخمل مبل و پرده از جاروبرقی استفاده کنید.
